The Social Dilemma

Sonunda The Social Dilemma‘yı izleme şansım oldu. Uzun süredir izlemeyi ertelediğime pişman eden bir yapım olmuş. Bu yazımda The Social Dilemma konusu ve belgesel hakkında bilgiler aktaracağım.

En sonda söyleyeceğimi en başta söylemek gibi bir huyum var. Size ısrar ediyorum lütfen ama lütfen Netflix’te THE SOCIAL DILEMMA’yı izleyin. Tüyleri diken diken ediyor. Ve toplumda gördüğümüz kutuplaşmayı, bağımlılığı, yalnızlığı açıklıyor.

Gerçekten çok iyi yapılmış bir belgesel. Temel çıkarımlarla hala yüz yüzeyiz; sosyal medyanın öteki yüzü, kitlelerin zihinlerini kontrol etmek ve onları en yüksek teklifi verenin istediği yönde hareket ettirmek gibi…

Büyük teknoloji şirketlerinin (Facebook, google, twitter, vb.) manipülatif algoritmasından bahseden bazı teknoloji konusunda öncü kişileri izledikten sonra hepiniz kendinize çok zor sorular soracaksınız. Sorgulama asıl doğru soruları sormaya başladığınızda başlayacak…

Bu Belgeseli Neden İzlemeliyim?

The Social Dilemma, bir belgesel ve dramanın bir kombinasyonu olarak yaratılmıştır. Bu oldukça benzersiz bir yaklaşım olsa da yazarlar röportajlardan kurguya geçiş konusunda harika bir iş çıkarıyorlar. Bu sahneler arasındaki geçişlere dikkat ederseniz yaratıcı bir şekilde aktarıldıklarını fark edeceksiniz.

Sosyal medyanın ürkütücü ve bağımlılık yapıcı olması yeni bir keşif değil ama Netflix’in bu çılgın belgesel draması sizi fırtınaya sürükleyecek. Bildiğimizin ve algoritmaların neler yaptığının çok ötesinde bir şey ortaya çıkarıyor. Platformları inşa eden kişiler bundan bahsediyor! Eski Facebook çalışanlarından biri “En çok iç savaştan endişeleniyorum” diyor.

Sosyal İkilem büyük sosyal medya şirketlerinin, platformlarına bağımlılığı teşvik eden algoritmalar kullanarak kullanıcıları nasıl manipüle ettiğine odaklanıyor.

Belgesel boyunca çok sayıda üst düzey sosyal medya şirketi üyesiyle röportaj yapılıyor. Bu insanların çoğu Facebook, Pinterest, Uber, Twitter vb. gibi popüler şirketlerin eski yöneticileri ve direktörleriydi. Belgesele güven konusunda problem yaşamıyorsunuz.

Sosyal İkilem’in kapsayıcı teması, sosyal medyanın insanları özellikle gençlerin akıl sağlığını etkileyen bir şey olduğunu vurgulamak olduğunu göreceksiniz.

Teknoloji ile birlikte artan ruh sağlığı ve intihar oranlarına etkili bir şekilde farkındalık getiriyor. En önemlisi belgesel, bazı baskın sosyal medya şirketlerinin aksine izleyicinin izleyiciyi kişisel olarak önemsediğini hissettiren bir atmosfer yaratıyor.

The Social Dilemma’nın Konusu Nedir? Tam Olarak Ne Anlatmaktadır?

“Ürün ücretsizse veya ürün için ödeme yapmıyorsanız ürün sizsiniz” vurgusuyla belgesel başlıyor.

Tristan Harris’in filmde sosyal medyanın bir araç olmadığı konusunda söylediği şey beni gerçekten derinden sarstı. “Sosyal medya bir araç değil, kendi hedefleri var.” Uygulamalarımızdaki bildirim sesleri ve tasarım tamamen bizi hedefe yöneltmek için baştan çıkaran şeylermiş!

Pinterest yöneticisi (Tim Kendall), ürünün yaratılması ve geliştirilmesi yani ‘Pinterest’ ile ilgili zeminde neler olup bittiğini bilmesine ve zaman geçirecek bir ailesi olmasına rağmen telefonunu evde elinden bırakamıyordu. Tuhaf, değil mi? Kendi ürününe bağımlıydı ve bunu durduramıyordu.

Belgeselde Facebook’taki beğen butonunun aslında insanları mutlu etmek için nasıl yaratıldığı anlatılıyor. Ama şimdi aynı düğme hepimiz için bir ızdırap kaynağı haline geldi çünkü kendimizi çevrimiçi aldığımız beğeni sayısına göre değerlendiriyoruz.

Sahte haberler gerçek ve özgün haberlerden 6 kat daha hızlı yayılır. Ve ister istemez biz ve çevremiz gerçeklik konusunda yanılıyoruz.

Sosyal medya siteleri, kullanıcılarını avlamak için insan psikolojisini nasıl kullandığını görünce şok olacaksınız. Fotoğraf etiketleme örneği belgeselde oldukça yerinde belirtilmiş. Birinin sizi bir resimde etiketlediğine dair bir bildirim görürseniz onu tıklamak zorunda kalırsınız.

Neden sayfayı her yenilediğimizde üzerinde yeni bir hikaye veya gönderi beliriyor. Beynimize taze bir uyarıcı vermek için…

Genç kız intihar oranları gün geçtikçe nasıl ve neden yükseliyor? Gençlik yılları artık bir nesil için tamamen yok edildi. Depresyon, intihar ve yeni neslin problemlerinin kaynağı yüzümüze grafiklerle vuruluyor!

En yüksek teklifi verene satılan ürünleriz ve zihnimiz mümkün olduğu kadar uzun süre anlamsız çöplerle uğraşmak için manipüle ediliyor. Bunların hepsi doğru. Teknoloji endüstrisinin veri gizliliği ve güvenliği alanında derinlemesine araştırmalar yapan biri olarak sosyal medyanın bu sert gerçeklerini kesinlikle onaylayabilirim.

Kişisel olarak konuşursak; sosyal ikilemi izlemeden seneler önce Instagram, Twitter Facebook’tan çıkmıştım. Sebepler gereksiz gelmesi, aşırı kullanım (iş günlerinde bile 3 veya 4 saat vakit alması), bir sonraki şeyi düşünmeden uzun süre bir şeye konsantre olamama… Bunlar bana dopamin etkisini veren şeylerdi. Temelde filmde bahsedilen uyuşturucu meselesi zihinsel olarak oldukça doğru. Bunları çok önceden fark ettiğim için kendimi şanslı addediyorum.

Fiziksel olarak etkileşim kuramadığımız bu pandemi zamanında sosyal medya bize çok yardımcı oldu. Sevdiklerimizle bağlantıda kalmamıza ya da evlerimize hapsedilmişken yapabileceğimiz bir sonraki lezzetli tarifi önermemize yardımcı oldu. Sosyal ikilem belgeselinin tek yönlü olduğunu ve sosyal medyanın olumlu tarafına bakmadığını söylemeye hakkınız var. Sosyal medyada her şey var ancak bu, kullanılmaması gerektiği anlamına gelmiyor olması gerektiği kadar kullanılmalı!

Bu sosyal medya platformlarının manipülatif kalıplarının farkına vardıktan sonra ne yapabiliriz?

• Gereksiz bildirimleri kapatın.
• Hayatınıza değer katmayan şeyleri takip etmeyi bırakın.
• Güvenilir kaynaklardan gelen haberler hakkında daha fazla bilgi edinerek sahte haberlerin yayılmasını durdurun.
• İnsanları bu sosyal medya platformlarının gerçeklerinden haberdar edin.
• Şimdi sosyal medya hesabınızı silebilirsiniz. Ancak problemden uzaklaşmak sorunu çözmez; hala orada ve çözülmesi gerekiyor. İnsanlar bu platformların nasıl çalıştığının ve ekranın arkasında neler olduğunun farkında olmalı çünkü kimse manipüle edilmek istemiyor. İnsanlar çok geç olmadan büyük teknoloji şirketlerini yöneten insanları sorgulamaya başlamalı.

Teknolojinin diğer tarafındaki o süper bilgisayarı hayatımızı güçlendirmek ve bizi ütopyaya götürmek için mi yoksa zihnimizi tamamen kontrol etmesine ve toplumun distopyaya dönüşmesine izin vermek için mi kullanacağımızı seçmemiz gerekiyor.

Bu haberleri, gerçekleri görmüyorlar, ne kadar cahiller diye suçladığınız insanlar ile farklı haber akışına maruz bırakıldığınızı biliyor muydunuz? Hepimizin kişiselleştirilmiş haber akışı var. Ve birbirimizi kendi pencerelerimiz dışında görmemiz gerekiyor.

Film son derece kafa açıcıydı ve telefonumu / sosyal medyayı tekrar sorgulamamı sağladı. Çok ilginç bir tespitte bulunayım; Netflix’in sosyal medya bağımlılığıyla ilgili bir belgesel yayınlaması, eroin satıcınızın sizi kokain sorununuz konusunda uyarması gibi… ? Dostum sizin yapay zekanız da kullanıcılara kişiye özel izleme önerilerinde bulunup insanları tektipleştiriyor!

Sosyal medyanın hayatlarınıza nasıl fayda sağladığını veya mahvettiğini paylaşın; bu konudaki düşüncelerinizi duymak isterim.