Televizyon her çocuğun hayatının önemli bir parçasıdır. Süper kahramanların büyüsüne tanıklık etmekten, hafta sonları eğlencesine kadar çocuklar televizyonda sürükleyici bir deneyim yaşar ve kendi dünyalarının dışında yeni bir dünya yaratırlar. Bazen bu dünya, izlenen program türlerine bağlı olarak endişe kaynağı olabilir. Bu yazımda televizyon izlemenin çocuklar üzerinde olumlu ve olumsuz etkilerinden bahsedeceğim.
Televizyon tamamen tü kaka değildir; çocukların yaşama yönelik tutum ve bakış açılarını değiştirme gücüne sahiptir. Çocuğunuza dikkat ederek TV izlemenin olumsuz etkilerine maruz bırakmadan eğlenebilir-öğrenebilir olmasını sağlayabilirsiniz.
Bir Çocuğun Hayatında Televizyonun Rolü Nedir?
Çocuğunuz şiddet içerikli diziler veya yatmadan önce korku filmleri izliyorsa ve bunun sonucunda kabus görüyorsa televizyon alışkanlıklarında bir şeylerin yanlış olduğundan emin olabilirsiniz.
Çocuklar zamanının önemli bir kısmını TV karşısında geçirir. Ekran başında izledikleri kişiliklerini ve tutumlarını şekillendirir. Doğru türdeki televizyon programları çocuklarda sosyal ve çevresel farkındalığı yükseltir hatta sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimi de teşvik eder.
Sağlıklı bir TV izleme – oyun / çalışma dengesinin sağlanması çocuk gelişimi için oldukça önemlidir. Çünkü onların kanepede patates haline gelmesini istemezsiniz. Sosyal ve fiziksel aktivitelerden geri kalan çocuğu kim ister değil mi?
Televizyonun Çocuklara Olumlu Etkileri Nelerdir?
1) Eğlence
Trt Çocuk kanalında olan Biz İkimiz, Pepee, Heidi, Maysa ve Bulut, Kaşif ve Arthur programları çocuklara duygusal travmalarla başa çıkma, akranlarla etkileşimde bulunma, zor durumlarla baş etme, hayal güçlerini geliştirme gibi birçok beceri kazandırıyor.
Eğlence şovları çocuklarınızı meşgul tutar, onlara yeni beceriler kazandırır ve eğlenmelerini sağlar. Ne kadar harika değil mi?
Kasmaya gerek yok… Çocuklar gayet mutlu oluyor ve eğleniyor!
2) Eğitim
Eğitim programları çocukları harekete geçmeye ve üretken davranışlarda bulunmaya teşvik eder. Çocuğunuz geleneksel öğretim yöntemlerinden hoşlanmıyorsa eğitim programları eğlenirken öğrenmesini sağlamak için harika bir yol olabilir.
Eğitim programları çocuklara problem çözmeyi öğretir ve onlara zihinsel, matematik ve analitik düşüncede güçlü bir temel sağlar.
3) Spor
Futbol, basketbol ve voleybol gibi spor içerikli şeyler izlemek açık hava etkinliklerine ilgi duymanın harika bir yolu olabilir. Spor şovları çocukları aktif ve sağlıklı olmaya teşvik eder.
4) Kültür
Çocuğunuz keşfetmek ve seyahat etmekten hoşlanıyor mu? Seyahat ve kültürel programları izleterek onlara dünyanın harikalarını tanıtın. Diğer kültürleri öğrenmek sosyal öğrenme ve gelişim becerilerini geliştirir, çocuğunuzu bütüncül olarak gelişmeye teşvik eder.
5) Yaratıcılık
Yemek pişirme, sanat ve zanaattan ,müzik ve tiyatroya kadar yaratıcılık TV şovlarının temel taşıdır. Müzik bestelemek, resim çizme – boyama içeren sanat kanalları zihni geliştirir ve çocukları yaratıcılığa teşvik eder.
6) Geliştirilmiş Akademik Performans
Araştırmacılara göre bilgilendirici ve eğitici şovlar izleyen çocukların çok sayıda testte akranlarından daha iyi performans gösterdiği ve hatta orta ve lise boyunca en üst düzeyde performans gösterdikleri kanıtlanmıştır.
7) Sağlıklı Stres Giderici
TV şovları okulda veya dış ortamlarda stres yaşayan çocuklar için sağlıklı bir duygusal çıkış yolu sağlar. Sağlıklı bir şekilde TV izleme çocuğun ruh halini ve duygusal problemlerini düzeltebilir ve onu olumsuz etkileyebilecek duygusal stresten koruyabilir.
8) Teknoloji ve Son Trendler
Çocuklar televizyondan en son teknolojileri kullanmakla ilgili araç ve teknikleri öğrenebilir ve sosyal trendler konusunda güncel kalır. Çocuklar televizyon sayesinde daha bilgili olur ve bilgi aydınlanmasına ulaşırlar.
9) Dil ve Duygusal Beceriler
Çocuğunuz yeni bir dil öğreniyorsa veya konuşma modellerini taklit ediyorsa dil programları ve filmler yoluyla kelime haznesini geliştirebilir.
Kaliteli TV şovları sağlıklı duygusal davranışları güçlendirir ve çocuklara başarıları için çok önemli olan sosyal becerileri öğretir.
10) Can Sıkıntısı Giderme – Sakinleşme
Çocuğunuz evde sürekli hopluyor – zıplıyorsa ve bir dakika boyunca sessiz kalamıyorsa can sıkıntısını gidermek için TV izlemesine izin vermek güzel bir çözümdür. Bu bilişsel gelişimine zarar vermeden onu meşgul tutacaktır. Ancak bunun ara ara uygulandığından ve alışkanlık haline gelmediğinden emin olmanız gerekir. Aksi halde durum sizin için can sıkıcı hale gelebilir.
11) Sosyal Katılımı Teşvik Eder
TV karakterlerini izleyen çocuklar üretken performans sergiliyor ve gerçek hayatta en iyisi olmak için bu davranışları taklit etmeye çalışıyor.
Bu, rekabetçi görevler ve olaylar için de geçerlidir. Örneğin; en sevdikleri TV karakteri sınavlarda iyi performans gösteriyorsa, spor ve sosyal etkinliklere katılıyorsa çocuklarınız da bu davranışları taklit edecek ve böylece onların gelişimine yardımcı olacaktır.
12) Kişilik Geliştirir ve Bağımsız Düşünmeyi Sağlar
TV şovları bağımsız düşünme becerilerini geliştirir ve çocuklara farklı düşünmeyi öğretir.
Televizyonun Çocuklara Olumsuz Etkileri
1) Zaman Çalar
Televizyon karşısında çok fazla zaman geçiren çocuklar yaşam olanaklarını kaçırabilir. Çocuğunuz TV izlemek için çok fazla zaman harcıyorsa arkadaşlarıyla vakit geçirmek, ev ödevlerini yapmak, dışarıda oynamak ve sosyal faaliyetlerde bulunmak gibi daha verimli işlere harcanabilecek değerli zamanını boşa geçirebilir.
2) Dil ve Sosyal Beceri Eksikliği
Bu daha önce belirttiğim TV’nin olumlu etkileriyle çelişiyor gibi görünebilir ancak temel olarak iki yaşın altındaki çocuklar için geçerlidir. Bebeklerin beyni iki yaşından önce gelişimsel aşamadadır.
TV çocuğunuza gülümsemez, konuşmaz veya etkileşime girmez. Bu, çocuğun zihinsel durumunu etkiler çünkü yaşamın bu noktasında savunmasızdır.
Daha sonraki yıllarda bile TV izlemek için çok fazla zaman harcamak çocuğunuzun sosyal etkileşimini sınırlayabilir; böylece uzun vadede dil ve sosyal becerilerini etkileyebilir.
3) Yaratıcılık ve Hayal Gücünü Öldürür
Çocuğunuz dışarıya çıkmak ve gerçek dünyayı keşfetmek yerine televizyonda çok fazla zaman geçirirse maalesef güçlü bir hayal gücü geliştiremez.
Fikirler ekranın önünde sunulduğundan, TV’yi çok fazla izleyen çocuklar zihinlerini kapsamlı olarak kullanamaz veya kendi başlarına yeni fikirler üretemez. Bu nedenle pasif olarak tüketir ve aktif olarak yaratıcı olamazlar.
4) Odak Eksikliği – Odaklanma Sorunu
Günlük olarak ekranın önünde 2-3 saat zaman harcayan çocuklar genellikle sınıf ortamlarında odaklanma sıkıntısı çekiyorlar. Bu tür çocuklar aynı zamanda DEHB (Dikkat Eksikliği Hiper Aktivite Bozukluğu) teşhisi konma olasılığına da sahiptir.
Çocuk, el sanatları gibi yaratıcı ve zihinsel olarak sakinleştirici faaliyetlere katılmak istemeyebilir.
5) Verimsizlik – Zaman Kaybı
Verimlilik, yaşamda başarıya ulaşmak ve yeni başarılar elde etmek ile ilgilidir. Çocuğunuz sürekli TV izliyorsa ve akademik, sosyal veya duygusal yaşamlarında başarıya ulaşamıyorsa ekranın önünde geçirilen zaman sadece kayıp olan verimsiz zamandır.
6) Şişmanlık – Obezite
Çok fazla TV izleyen çocuklar obezite ve diğer sağlık sorunlarına yakalanma konusunda risk altındadır. Okul hayatları boyunca çok fazla televizyon izleyen genç çocukların şişman olması sürpriz değildir.
7) Kalp ve Göz Sağlığı Riskleri
Çok fazla TV izleyen çocuklar tembel göz sendromu geliştirme riski altındadır. Bu durumda çocuk gözlük veya merceklerle düzeltilemeyen bulanık veya azalan görme yaşar. TV bağımlılığı hem kalp hem de beyni etkileyen egzersiz eksikliği ve hareketsiz yaşam tarzını teşvik ediyor. Hareketsiz yaşam kardiyovasküler sorunlara ve dar arterlere yol açabilir.
8) Olumsuz Davranış
Araştırmaya göre çok fazla TV izlemek beyin yapısını değiştirebilir ve olumsuz davranışa neden olabilir – özellikle şiddet ve saldırganlık. Uygun olmayan ve yetişkinlere yönelik içerik bulunduran şovlar izleyen çocuklar daha büyük risk altındadır.
9) Duygusal Değişimler
Seks, uyuşturucu, alkol içeriğine sahip televizyon programlarına maruz kalan çocuklar duygusal değişikliklere açıktır. Bu sorunların çoğunu anlayamayacak kadar genç olduklarından gerçeği algılayamayabilir ve psikolojik olarak etkilenebilirler.
10) Kötü Okul Performansı
TV izlemek için çok fazla zaman harcamak diğer etkinliklere katılımın olmamasıyla sonuçlanabilir. Çocuklar TV yüzünden okulu ve ödevi umursamazlar. Bu da doğal olarak okul performanslarını olumsuz etkiliyor.
11) Öğrenme Sorunlarına Neden Olur
Aşırı TV izlemeye bağlı olarak öğrenme problemleri meydana gelmektedir. Bu öğrenme sorunları, çocukları fiziksel ve zihinsel olarak teşvik edici faaliyetlerde bulunmadığında ortaya çıkar.
Çok fazla TV izleyen çocuklar konsantre olma ve odaklanma yeteneği geliştiremez ve öğrenmeden mahrum kalırlar.
Ebeveynler Çocuğunu Televizyonun Kötü Etkilerinden Korumak İçin Ne Yapabilir?
Ebeveynler şunları yapabilir:
# Çocukların TV karşısında geçirdiği saatleri sınırlayın.
# Çocukların kaliteli TV şovları izlediğinden emin olun.
# Tüketilen içeriğin bilgilendirici, eğitici ve etkileşimli olduğundan emin olmak için çocuklarla birlikte TV izleyin. Bu aynı zamanda ebeveyn ve çocuk arasında kaliteli bir bağ kurabilir.
# Televizyonu yatak odasından uzak tutun ve izlediğiniz şeyin sonunda televizyonu kapatın. Sürekli arka planda kalması da sakıncalı olabilir.
# Çocuk ve televizyon arasında olumsuz bir ilişki kurabileceğinden kuralları çok katı koymamaya çalışın. Her şey ayarında olsun.
Bebekler TV İzlemeli mi?
İki yaşın altındaki bebeklerin ve küçük çocukların beyinleri gelişmekte olduğundan ve savunmasız olduklarından TV izlemekten kaçınmaları önerilir.
Çok fazla duygusal ve sosyal beceri öğreniyorlar. 2 yaşın altındakilerle etkileşime girme, duygusal gereksinimlerine özen gösterme, okuma, yazma ve çizim yapmalarını teşvik etmeye gayret edin.
Çocuğunuzun kaliteli programları izlemesini ve zamanını verimli bir şekilde geçirmesini sağlayarak onun doğru bir şekilde büyümesini ve gelişmesini sağlamak sizin elinizde… TV izlemek günlük yaşamın bir parçasıdır ve gerekli özen gösterilirse çocuğunuzun televizyondan öğrenecek çok şeyi var!
Umarım faydalı bir yazı olmuştur…
Mükemmel bir yazı olmuş
Bir öğretmen -eğitimci olarak “Televizyon İzlemenin Çocuklar Üzerinde Olumlu ve Olumsuz etkileri” yazısını başından sonuna kadar veli toplantılarında velilerime okuyacağım.
Editöre gönülden teşekkür ederim.
Güzel yorumunuz için teşekkür ediyorum.
Sizin aracılığınızla onlarca insana ulaşmak benim içinde mutluluk verici.
Gerçekten bu konuda gördüğüm en iyi yazıydı olumsuz ve olumlu yünlerini tarafsız bir şekilde ele alıp yazılmış
Yorumunuz beni mutlu etti. Yüzlerce, binlerce kelimeyi adam akıllı bir araya getirip yayınlamak uzun zaman alıyor. Şöyle yorumlar çok hoş 🙂