Psikoloji Öğrencilerinin İzlemesi Gereken Filmler

Psikoloji ile ilgilenenlere ve psikoloji öğrencilerine merhabalar… Bildiğiniz gibi günümüzde filmler psikoloji öğretmek için popüler bir araç haline geldi. Bizlerde bu araçtan en iyi şekilde yararlanmalıyız diye düşünüyorum. İnternette psikoloji filmlerinin yer aldığı listelere göz attım, pek derli toplu ve detaylı yazı göremedim. Bu eksikliği gidermek için psikoloji temelli filmlere yer vermeye karar verdim. Bu yazımda psikoloji öğrencilerinin mutlaka izlemesi gereken filmleri bulacaksınız.

Hadi gelin en iyi psikolojik filmler listesine başlayalım…

1- 12 Öfkeli Adam (Twelve Angry Men)

Drama (1957)
Konular: Sosyal, ahlaki gelişim
Aktörler: Henry Fonda, John Fiedler
Konu: 12 jüri üyesinden oluşan bir grup, babasını öldürmekle suçlanan 18 yaşındaki Latin Amerikalı bir gencin kaderini tartışıyor. Yalnız muhalif bir jüri üyesi, diğerlerini davanın göründüğü kadar açık ve kapalı olmadığı konusunda ikna etmeye çalıştıkça duruşmaya ilişkin bireysel önyargılar ortaya çıkıyor.

Neden öneriyorum: Filmin sosyal psikolojide muazzam değeri var. Önyargı, saldırganlık, grup etkileşimi, liderlik, ikna ve sosyal psikolojinin diğer temel alanlarına ve normal insan davranışlarının incelenmesine yöneliktir.

2- 28 Gün (28 Days)

Drama / Romantizm (2000)
Konular: Madde bağımlılığı bozuklukları / alkolizm
Aktörler: Sandra Bullock, Viggo Mortensen, Dominic West

Konu: Sandra Bullock, hapishane yerine alkolizm için bir rehabilitasyon merkezine gitmeyi seçen bir köşe yazarını oynuyor. Başlangıçta alkolik ve tedaviye dirençli olduğunu inkar ederken diğer hastaların yardımıyla sonunda hayatını yeniden gözden geçiriyor.

Neden öneriyorum:Bu film, ciddi madde bağımlılığı sorunlarıyla uğraşırken danışmanlık becerilerini modeller ve iyimserliği teşvik eder.

3- Akıl Oyunları (A Beautiful Mind)

Drama (2001)

Konular: Anormal psikoloji, psikotik bozukluklar / şizofreni

Aktörler: Russell Crowe, Ed Harris, Jennifer Connelly

Konu:  Matematiksel deha ağır zihinsel hastalıklardan muzdariptir.

Neden öneriyorum:  Film, şizofreni ile yaşayan bir kişinin hayatına ve acısına ışık tutuyor. Film ayrıca bozukluğu yönetmenin zor olmasını ve sosyal desteğin önemini de gözler önüne seriyor.

4- Kör Nokta (The Blind Side)

Biyografi / Spor (2009)
Konular: Sosyal etki de dahil olmak üzere sosyal psikoloji, aile ilişkileri
Aktörler: Quinton Aaron, Sandra Bullock, Tim McGraw, Kathy Bates

Konu: “Kör Nokta” evsiz bir Afro-Amerikalı Michael Oher’ın gerçek hikayesini konu edinmektedir. Zengin beyaz bir aile tarafından evlat edinilen bir çocuk vardır. Michael tam potansiyelini fark eder, okulda başarılı olur ve 2009 NFL taslağında ilk turda seçilir.

Neden öneriyorum: Bu film, farklı kültürlerden insanlar kültürel ve ırksal farklılıkları köprülemeye ve samimi bir düzeyde bağlantı kurmaya çalışırken ortaya çıkan bazı zorlukları ve yanlış anlamaları vurgulamakta iyi bir iş çıkarıyor.

5- Bayan Daisy ve Şoförü (Driving Miss Daisy)

Komedi / Drama (1989)
Konular: Sosyal psikoloji, gelişim psikolojisi / yaşlanma, Alzheimer hastalığı
Aktörler: Jessica Tandy, Morgan Freeman, Dan Akroyd
Konu: Film 1948’de, annesinin ısrarıyla araba kullanmayı bırakması gerektiğinde başlıyor. Zengin bir Yahudi kadını olan Bayan Daisy Werthan, bir Afro-Amerikalı şoför olan Hoke Colburn’i işe alır. Dostluklarının hikayesi, farklılıkları ve rahatsızlıklarının üstesinden gelip sevgi dolu bir dostluk geliştirdiklerinden sonra ortaya çıkıyor.

Neden öneriyorum:  Alzheimer hastalığının doğasına hitap etmenin yanı sıra bu film sosyal psikoloji alanındaki büyük ilgi alanlarından bazılarını araştırıyor: Önyargının nasıl geliştiği ve nasıl aşılabileceği…

6- Yeter (Enough)

Dram / Gerilim (2002)
Konular: Sosyal psikoloji, aile içi şiddet
Aktörler: Jessica Jennifer Lopez, Billy Campbell, Tessa Allen
Konu: Anna Quindlen’in “Siyah ve Mavi” romanından uyarlanan film, Slim adlı işçi sınıfı bir garson hakkındadır. Hayallerindeki adamla evlendiğini düşünür. İlk çocuklarının doğumundan sonra evlendiği kişi kontrolsüz-küfür eden biri haline gelir. Slim birkaç kez ondan kaçar, kızı ile ülkenin farklı bölgelerine gider, ancak kocası onu izler. Krav Maga kendini savunma tekniklerini öğrenerek kendini korumaya karar verir.

Neden öneriyorum: İki ana karakter arasında fiziksel ve psikolojik bir savaş olarak tasvir eden bu film, küfürlü bir ilişkiyle başa çıkma ve bu durumundan kaçınma zorluklarını ele alıyor.

7- Can Dostum (Good Will Hunting)

Drama (1997)
Konular: Sosyal ve gelişimsel psikoloji, tedavi

Aktörler: Ben Affleck, Matt Damon, Robin Williams, Minnie Sürücü

Konu: Will Hunting, MIT’de olağanüstü matematiksel yeteneklere sahip gençtir. Çocukken istismar edilmiştir. Bir psikoloji profesörünün yardımıyla sonunda kimliğini bulmasını ve hayatını değiştirmesini sağlayacak ihtiyacı olan danışmanlığı alır.

Neden öneriyorum:   Bu film, kararsız bir müşteri ile biraz alışılmadık bir danışman arasında zor bir terapötik ilişkiyi betimler.

8- Onaltıncı Raund (The Hurricane)

Biyografik / spor (1991)
Konular: Önyargı, ayrımcılık, şiddet, sivil haklar da dahil olmak üzere sosyal psikoloji
Aktörler: Denzel Washington, Vicellous Reon Shannon, Deborah Kara Unger

Konu: Bu film, 1966’da üçlü bir cinayetten dolayı haksız yere hapsedilen bir dünya şampiyonu olması beklenen Afro-Amerikalı boksörü konu alır. Temyizleri reddedilir. Bu süreç yirmi yıl boyunca serbest bırakılmasına yol açan yeni kanıtlar bulana kadar davası devam eder…

Neden öneriyorum:  Film, içsel değişim yoluyla koşullarımızı aşma yeteneğimizi vurgulamaktadır.

9- Kimlik (Identity)

Gerilim / Gizem (2003)
Konular: Psikotik bozukluklar, Adli psikoloji
Aktörler: John Cusack, Ray Liotta, Amanda Peet

Konu: Farklı yaşam kesimlerinden gelen bir grup yabancı, şiddetli bir yağmur fırtınası sırasında dışarıda barınak bulmak zorunda kalıyor. Fakat bulundukları yerde tek tek öldürülürler. Filmde, bir psikiyatrist, cinayetle suçlanan adamın masum olduğunu kanıtlamaya çalışır.

Neden öneriyorum:  İlginç ve bir o kadarda radikal tedavi önerisine sahiptir. Aynı zamanda heyecan verici bir cinayet gizemidir.

10- Akıl Defteri (Memento)

Suç Gerilim (2000)
Konular: Nöropsikoloji, hafıza kaybı / amnezi
Aktörler: Guy Pearce, Carrie-Anne Moss, Joe Pantoliano

Konu: Leonard Shelby, karısının cinayetini önlemeye çalışırken kafa yaralanmasına maruz kalmıştır. Katili bulmaya ve intikamını almaya çalışırken notları ve dövmeleri kullanarak durumuyla nasıl başa çıkacağını öğrenir.

Neden öneriyorum:  “Memento” bir gizemi çözmeye çalışan kısa süreli hafıza kaybı olan bir kişi ile ilgilenir. Birkaç dakika veya saniyeden fazla hatırlayamayan biri için hayatın nasıl olabileceği konusunda bilgiler verir. Bilişsel anlamda büyüleyici, aynı zamanda hareketli, duygusal olarak çekici ve heyecan vericidir.

11- Not Defteri (The Notebook)

Romantik (2004)
Konular: Klinik ve sosyal psikoloji, kültürel farklılıklar, Alzheimer hastalığı
Aktörler: Ryan Gosling, Rachel McAdams, Gena Rowlands, James Garner

Konu: Zavallı genç adam Noah Calhoun, genç bir varis olan Allie Hamilton’a aşık olur. Allie’nin annesi öğrendiğinde Noah’ı görmesini yasaklar ve aile Seabrook Adası’nı terk ederek Charleston’a döner.

Neden öneriyorum:  Bu filmi yakın ilişkiler sınıfında görüyorum. Çünkü aşk ve ilişkilerin zaman içinde nasıl değiştiğini inceleyebiliyorsunuz. Gelişim psikolojisi ile de ilgilidir diyebiliriz çünkü karakterlerden birinde Alzheimer hastalığı var.

12- Altın Göl (On Golden Pond)

Drama / komedi (1981)
Konular: Nöropsikoloji / bunama, evlilik / aile dinamikleri
Aktörler: Katherine Hepburn, Henry Fonda, Jane Fonda

Konu: Norman’ın başarısız hafızası, yaşlanmanın başlangıcı ve kızı ile gergin bir ilişkiyi konu edinmektedir.

Neden öneriyorum: Bu film aile ilişkileri, yaşlanma, ölüm, büyüme ve affetme gibi insan doğasının birçok temel yönünün büyük keşifleriyle dolu. Ayrıca güzel bir ormanlık göl, hain bir koy, berrak temiz suya dalma gibi doğa unsurlarının insan olmanın güçlü psikolojik dinamiklerini aydınlatabileceği yollarla da tedavi edilebiliriz diye düşünüyorum.

13- Guguk Kuşu (One Flew Over the Cuckoo’s Nest)

Drama (1975)
Konular: Kişilik / ruh hali bozuklukları, adli psikoloji, tedavi
Aktörler: Jack Nicholson, Louise Fletcher, William Redfield

Konu: Randle McMurphy’nin suç geçmişi vardır. Hapis cezasından kaçmak için kendini deliliğe vurur. Böylece hapishanede olduğundan daha rahat edebileceğini düşündüğü bir akıl hastanesine gönderilebilir. Hastaneye kabul edildikten sonra diğer hastalara baskı kuran hemşirelere karşı isyan başlatır.

Neden öneriyorum: Bu Oscar ödüllü klasik, psikoloji öğrencileri için mutlaka seyredilmesi gereken bir film. 1960’larda bir tedavi şekli olarak elektroşok tedavisi ve grup psikoterapisinin işlevsiz bir şekli de dahil olmak üzere akıl hastanelerine rahatsız edici bir bakış sağlar.

14- Sıradan İnsanlar-Büyük Ceza (Ordinary People)

Drama (1980)
Konular: Aile dinamikleri, stres ile başa çıkma, duygudurum bozuklukları, terapi
Aktörler: Mary Tyler Moore, Timothy Hutton, Donald Sutherland, Judd Hirsch

Konu: Abisi beklenmedik bir şekilde öldüğünde suçluluk ve keder duyan Conrad Jarrett intihar etmeye kalkar. Akıl hastanesinde altı ay geçirdikten sonra eve döner, bir psikiyatriste görünür ve normale dönmeye çalışır. Ebeveynlerinin her biri travmaya farklı tepki gösterir: Annesi inkar, öfkeli ve depresyonda kalırken babası kederiyle baş etmeye çalışır.

Neden öneriyorum: Bu film, bir ailenin travmayla nasıl başa çıktığı ve bunun sonucunda ailenin parçalanmasıyla ilgili bizlere gerçekçi bir ışık tutuyor. Bir terapistin olumlu ve olumlu bir tasviri ve Conrad ile babasının iyileşmesine yardımcı olan terapinin değerini de anlıyoruz.

15- Yağmur Adam (Rain Man)

Komedi / drama (1988)
Konular: Nöropsikoloji / otizm, evlilik / aile dinamikleri
Aktörler: Dustin Hoffmann, Tom Cruise, Valeria Golino

Konu: Charlie Babbit ve otistik olan kardeşi Raymond’un hikayesi anlatılır. Kardeşlerin babası ölür ve serveti Raymond’a bırakıldığı için Charlie, Raymond’un velayetini kazanmak ve parayı kontrol etmek için bir plan yapar.

Neden öneriyorum: Bu film, toplumun otizm hakkında bilgi sahibi olmadığı zamanlarda bile otizme ışık tuttu. Raymond, bir otistiğin klasik davranışlarının çoğunu sergiler. Charlie, Raymond’u daha fazla anlamaya başladığında bakıcısı olmanın getirdiği stresi nasıl yöneteceğini öğrenir ve daha iyi bir insan olur.

16- Kendini Arayan Adam (Regarding Henry)

Drama (1991)
Konular: Nöropsikoloji, retrograd amnezi, evlilik / aile dinamikleri
Aktörler: Harrison Ford, Annette Benning, Michael Haley

Konu: Henry, bir soygun sırasında kafadan vurulan ve beyin hasarı alan bir avukattır. Retrograd amnezi olan bir komadan çıkar. Konuşmasını, hareketliliğini ve hafızasını geri kazanmaya çalışırken değerlerde bir değişim yaşar.

Neden öneriyorum: Retrograd amnezinin gerçek yaşam vakaları aslında oldukça nadir olmakla birlikte film bunu oldukça güzel tasvir ediyor. Bu gerçeğe rağmen bu film retrograd amnezinin bireyler ve aileleri üzerinde nasıl önemli bir etkisi olabileceğini gösteren iyi bir iş çıkarmıştır.

17- Hayatı Yakala (Reign Over Me)

Aile draması (2007)
Konular: Travma sonrası stres bozukluğu
Aktörler: Adam Sandler, Don Cheadle, Jada Pinkett Smith

Konu: Charlie Fineman’ın 11 Eylül New York City saldırısında ailesini kaybettikten sonra yaşadığı üzüntü onun işini bırakmasına neden oluyor ve kendini izole ediyor. Bir şans eseri karşılaşmasından sonra geçmişiyle yüzleşmesine ve hayatını yeniden inşa etmesine yardımcı olan eski kolej arkadaşı Alan Johnson ile arkadaşlığını yeniden canlandırıyor.

Neden öneriyorum:  Eğlenceli bir film, kahkaha attıran ve düşündürücü sahnelerle dolu ama aynı zamanda travma sonrası stres bozukluğundan etkilenen bireyin hayatını ve hayatındaki herkesi nasıl etkileyebileceğini gösteriyor.

18- Bizim Dansımız (Save the Last Dance)

Müzikal romantizm (2001)
Konular: Sosyal psikoloji, ırklararası ilişkiler, akran baskısı, şiddet
Aktörler: Julia Stiles, Sean Patrick Thomas, Kerry Washington

Konu: Varoşlarda yaşayan beyaz bir kız olan Sara, Chicago’nun şehir merkezine taşınıyor. Ağırlıklı olarak Afro-Amerikalı öğrenciye sahip yeni bir okula gidiyor. Ve Sara’nın yeni erkek arkadaşı, dans sevgisini paylaştığı siyah bir genç olan Derek’tir.

Neden öneriyorum: Bu film genç, ırklararası bir romantizm ve çiftin başkalarıyla olan ilişkisi üzerine odaklanmıştır. İlişkileri üzerinde sürekli olarak sosyal ve kültürel çatışmalarla karşılaşırlar ve önyargının üstesinden gelmek, kültürel ve sosyal baskılardan kurtulmak için çok çalışmak zorundadırlar.

Umarım psikoloji öğrencileri ve psikoloji meraklıları için hazırladığım film önerileri listesini beğenmişsinizdir.

Siz benim yerimde olsaydınız bu listeye başka hangi filmleri eklerdiniz? Gelin hep beraber psikoloji öğrencilerinin izlemesi gereken filmler listesini daha da geliştirelim.