Kafein Bağımlılığı

Aman aman ne zor bir bağımlılıktır bu bir bilseniz… Hayatı çekilmez kılar. Bu yazımda kafein bağımlılığı hakkında bilgiler aktaracağım. Yazı biraz uzun olabilir. Umarım sabredip kafein ve bağımlılık konusunda bilinç kazanmak için sonuna kadar okuyabilirsiniz.

Kafein bağımlılığı nedir? Kafein ve Kafein Bağımlılığı

Kafein bağımlılığı sağlığınıza, sosyal etkileşimlerinize veya hayatınızın diğer alanlarına olumsuz etkileri olacak şekilde belirli bir süre boyunca kafeinin aşırı ve zararlı kullanımıdır.

Açık konuşmak gerekirse kafein birçok olumlu yan etki ile ilişkilendirilmiştir. Araştırmalar bu bitki kaynaklı uyarıcıyı ruh halinin iyileşmesine, baş ağrılarından kurtulmaya ve belki de felç , Parkinson ve Alzheimer gibi diğer önemli tıbbi sorunların riskinin azalmasına bağlıyor. Günlük rutinimde kafein içeren ürünler tükettiğimde inanılmaz uyarılıyor ve konsantrasyon düzeyim yükseliyor. Sizde bu durumu deneyimlemişsinizdir.

Yine de bazı insanlar kafein kullanımı nedeniyle olumsuz sorunlar yaşarlar veya kafeinsizlikle baş etmede zorluk yaşarlar. Nadir olmasına rağmen aşırı dozda kafein vakaları bile olmuştur.

Kafein dünya çapında en yaygın kullanılan ilaçtır. Amerika Birleşik Devletlerinde kahve ve soda en iyi kafein kaynaklarıyken, Afrika ve Asya ülkeleri onu soda ve çayda tüketmeye eğilimlidir.

Kafein Sağlığınızı Nasıl Olumsuz Etkileyebilir?

Kafeinin vücut üzerinde sağlığınıza potansiyel olarak zararlı olabilecek çeşitli etkileri vardır. Artan kan basıncı ve kalp ritmi değişiklikleri ile kafein ilişkileri olmuştur.

Ayrıca kafeinin osteoporoz riskinizi artırma ile ilişkili olup olmadığı sorusu da var. Bir çalışma bunun yüksek kafein alımı olan menopozdaki kadınlar için geçerli olduğunu buldu.

Kafein, yatmadan önceki altı saat içinde tüketilirse uykunuzu bölerek sağlığınızı da azaltabilir. Uykudan mahrum kaldığınız zaman gündüzler daha zor geçer. Uyku aynı zamanda vücudunuzun iyileştiği zamandır bu da onu toplam sağlık ve hatta bağışıklık fonksiyonu için önemli kılar.

Kafein Bağımlılığının Belirtileri

Kafein bir uyarıcı olduğundan çok fazla tüketmek beyin ve sinir sisteminin uyarılmasıyla ilişkili bir dizi semptoma neden olabilir. Bu belirtiler şunları içerir:

• Baş dönmesi
• Titreme
• Baş ağrısı
• Artan kan basıncı
• Sinirlilik
• Kalp atışı anormallikleri
• uyku sorunları

Bazı insanlar zihinsel ve/veya fiziksel olarak işlerinde daha iyi performans göstermek için bu maddenin uyarıcı etkilerini kullandıklarından bu tür bir bağımlılık iş bağımlılığı ile örtüşebilir. Resmen kafein almadan iş odağı yaşamıyorum diyorsanız kafein bağımlılığı belirtileri yaşıyorsunuz demektir.

Tüm bağımlılıklarda olduğu gibi kafeinin zevkli etkileri de bazen diğer sorunları maskeleyebilir. Kafein bağımlılığının altında enerji eksikliği ve depresyon olabilir. İnsanlar uyku bozukluklarını telafi etmek için kafeine güvenebilirler.

Kafein Yoksunluğu Belirtileri

Nasıl çok fazla kafein almak sorun yaratabiliyorsa aynı şekilde onu aniden hayatınızdan çıkarmakta bir sorun yaratabilir. Bu, çok fazla tüketmenin tersi olan semptomlar üreten kafein çekilmesine – kafein yoksunluğuna neden olabilir. Bu etki özellikle kafein bağımlısı kişilerde derin olabilir.

Kafein yoksunluğu yaşayan insanlar tarafından en sık fark edilen semptom hafif ila şiddetli arasında değişebilen bir baş ağrısıdır. Kafein alışkanlığınızı azaltmaya çalışmakla veya günlük “dozunuzu” kaçırmakla ilişkili diğer belirtiler şunlardır:

– Yorgun veya uykulu hissetmek
– Azaltılmış zihinsel uyanıklık
– Daha yavaş reaksiyon süreleri
– Bellek görevlerinde kötü performans
– Bazen kafein yoksunluğundaki insanlar mide bulantısı ve ruh hali değişiklikleri gibi grip benzeri semptomlar da yaşarlar.

Kafein Bağımlılığı Diğer Bozukluklar Gibi Görünebilir ve Hissedebilir

Kafeinin uyarıcı etkileri bazen diğer bozukluklara benzeyen ve bu nedenle kolayca karıştırılabilen fiziksel semptomlara ve davranışlara neden olabilir. Bu nedenle herhangi bir durum için değerlendiriliyorsanız doktorunuza veya ruh sağlığı klinisyenlerinize ne kadar kafein tükettiğinizi bildirmeniz önemlidir.

Örneğin; kafein zehirlenmesi panik atak gibi anksiyete bozuklukları ile kolaylıkla karıştırılabilen semptomlar üretir. Çok fazla kafein endişe duygularını yoğunlaştırarak, düşüncelerin hızlanmasına neden olarak, kalp atış hızını artırarak ve rahatlamayı ve kaliteli uykuyu önleyerek bu bozuklukların semptomlarını daha da kötüleştirebilir.

Kafein ile aşırı uyarılmış kişilerde dikkat eksikliği bozuklukları ile uyumlu semptomlar gösterebilirler. Tersine, kafein yoksunluğu duygudurum bozuklukları ile benzer semptomları paylaşır. Kafein zehirlenmesi ile karıştırılmaması gereken sağlık kaygıları şunlardır:

Manik dönemler, Panik atak, Yaygın anksiyete bozukluğu, Uyku bozuklukları, Migren ve diğer baş ağrıları, viral hastalıklar, Akatizi gibi ilaca bağlı yan etkiler veya hareketsiz kalamama.

Ayrıca amfetamin ve kokain gibi diğer maddelerden yoksun kalma belirtileriyle karıştırılabilir ve kötüleşebilir. Bunlar gibi uyarıcı ilaçlar genellikle kafein ile kesilir; bu ilaçların geri çekilmesinde kafein çekilmesi – kafein yoksunluğu olasılığı giderek artmaktadır.

Kafein Diğer Bozuklukları Tetikleyebilir.

Kafein Bağımlısı Olabileceğinizi Düşünüyorsanız Ne Yapmalısınız?

Bağımlılık sadece aşırı kafein kullanımını değil aynı zamanda yaşayabileceğiniz olumsuz etkilere rağmen yaşamla daha iyi başa çıkmak için bu uyarıcıya güvenmeyi içerir. Bağımlı olup olmadığınızı anlamak için şunları yapmanıza yardımcı olur:

1. Aldığınız miktarı değerlendirin. Tipik bir günde ne kadar kafein tükettiğinizi hesaplayın. Gurme espresso, latte ve cappuccino’nun tipik olarak normal damlama veya hazır kahve, soda ve diğer yaygın kafein içeren yiyecek ve içeceklerden daha fazla kafein içerdiğini unutmayın. Bu nedenle normal alımınızı belirlerken bu dikkate alınmalıdır.
2. Nasıl hissettiğinize dikkat edin. Kafein tükettikten sonra yaşadığınız yan etkileri not edin. Ayrıca normal alımınızı azaltırsanız veya kafeini tamamen atlarsanız hissettiğiniz olumsuz etkileri de not edin. Kullanımından nasıl etkilendiğinize dair daha eksiksiz bir resim için hem zihinsel hem de fiziksel etkilere dikkat edin.
3. Kafeinin hayatınızın tüm alanlarını nasıl etkilediğini düşünün. Kafein alışkanlığınızı ve bir bütün olarak hayatınızı nasıl etkilediğini düşünün. Kendinize bununla ilgili sorular sorun.

Dikkate Alınacak Sonraki Adımlar – Kafein Bağımlılığı Tedavisi

Kafeine (veya kafein eksikliğine) verdiğiniz yanıtların sizi herhangi bir şekilde olumsuz etkilediğini düşünüyorsanız sağlık uzmanınızla konuşun. Benzer şekilde kalp hastalığı gibi kafein kullanımından etkilenebilecek başka bir sağlık durumunuz varsa veya hamileyseniz veya emziriyorsanız bile seçenekleri hemen doktorunuzla görüşün.

Bağımlılığın kısır döngüsü genellikle diğer bağımlılık yapan maddelerde olduğu gibi kafein için de aynıdır. Kafeinin etkileri azalmaya başladığında enerjinizde bir düşüş hissedebilir ve başka bir destek olmadan devam edemeyeceğinizi hissedebilirsiniz. Doktorunuz, pes etmeden bunu aşmanın yollarını bulmanıza yardımcı olabilir.

Çoğu insan için kafein alımını aniden değil kademeli olarak azaltmak önemlidir. Doktorunuz, tipik kafein tüketiminize göre size uygun bir plan tasarlamanıza yardımcı olabilir. Bu, herhangi bir geri çekilme etkisinin azaltılmasına veya ortadan kaldırılmasına yardımcı olabilir.

Depresyon veya anksiyete gibi duygusal bir sorunla başa çıkmak için kafein kullandığınızı düşünüyorsanız bu durumların tedavisi için seçenekler hakkında doktorunuzla da konuşun. Doğru tedavi sizin için büyük bir fark yaratabilir.

Kafein bağımlılığı genellikle diğer davranışsal bağımlılıklar ile örtüşür. Şeker bağımlılığı vs… Bu nedenle kafein alımınızı değerlendirmenin ele alınması gereken diğer davranışları da belirlediğini görebilirsiniz.

Kafein bağımlısı olduğunuzu hissetmiyorsanızda ilerleyen dönemlerde sıkıntı yaşamamak ve bağımlılığa dönüşmemesini sağlamak için kafein alımınızı azaltmayı veya tamamen kesmeyi düşünebilirsiniz.

Kafein bağımlılığı o kadar yaygındır ki çoğu zaman farkına bile varmayız. Ancak üzerinizdeki olumsuz etkileri azaltmak için kafeini büyük ölçüde azaltabildiğiniz veya bırakabildiğiniz zaman kendi doğal enerjinizle tekrar temasa geçmeyi ve gece çöktüğünde rahatlama yeteneğine sahip olmayı daha kolay bulabilirsiniz.

Makaledeki gerçekleri desteklemek için hakemli çalışmalar da dahil olmak üzere yalnızca yüksek kaliteli kaynakları kullandım. İçeriğimi doğru, güvenilir tuttum. Doğruluğunu kontrol etmek için yararlandığım kaynaklara bakabilirsiniz.

Yararlandığım Kaynaklar:

1. Nehlig A. Effects of coffee/caffeine on brain health and disease: What should I tell my patients?Pract Neurol. 2016;16(2):89-95. doi:10.1136/practneurol-2015-001162
2. Freedman N, Park Y, Abnet C, Hollenbeck A, Sinha R. Association of coffee drinking with total and cause-specific mortalitiy. N Engl J Med. 2012;366(20):1891-1904. doi:10.1056/NEJMoa1112010
3. Reyes C, Cornelis M. Caffeine in the diet: Country-level consumption and guidelines. Nutrients. 2018;10(11):1772. doi:10.3390/nu10111772
4. Johns Hopkins Medicine. Caffeine use disorder. Updated May 2, 2017.
5. Bodar V, Chen J, Gaziano JM, Albert C, Djoussé L. Coffee consumption and risk of atrial fibrillation in the Physicians’ Health Study. J Am Heart Assoc. 2019;8(15):e011346. doi:10.1161/JAHA.118.011346
6. Costa A, Neto da Silva M, Brito L, et al. Osteoporosis in primary care: An opportunity to approach risk factors. Braz J Rheumat. 2016;56(2):111-116. doi:10.1016/j.rbre.2015.07.014
7. Drake C, Roehrs T, Shambroom J, Roth T. Caffeine effects on sleep taken 0, 3, or 6 hours before going to bed. J Clin Sleep Med. 2013;9(11). doi:10.5664/jcsm.3170
8. Cleveland Clinic. Caffeine: Tips for breaking the habit. Updated July 13, 2014.
9. Rogers P, Heatherley S, Mullings E, Smith J. Faster but not smarter: Effects of caffeine and caffeine withdrawal on alertness and performance. Psychopharmacology. 2012;226:229-240. doi:10.1007/s00213-012-2889-4
10. Juliano L, Huntley E, Harrell P, Westerman A. Development of the caffeine withdrawal symptom questionnaire: Caffeine withdrawal symptoms cluster into 7 factors. Drug and Alc Depend. 2012;124(3):229-234. doi:10.1016/j.drugalchdep.2012.01.009
11. Pohler H. Caffeine intoxication and addiction. J Nurse Pract. 2010;6(1):49-52. doi:10.1016/j.nurpra.2009.08.019
12. National Institute of Mental Health. Depression basics. Revised 2016.