Birisinin Akıllı Olmadığı Nasıl Anlaşılır?

Adana dürüm sipariş ettim ve duble kebap istedim. Arkamdaki adam “Et yememelisin” dedi. Döndüm ve omuz silktim.

“Cidden” dedi sesi yüksek sesle. “Et senin için kötü.”

“Belki öyle” dedim. “Ama eti severim.” “Hele konu adana dürümse daha çok severim.”

Neyse arkadaki herif “Bir arkadaşım beni vegan diyetine yöneltti” dedi. “Sadece aptallar et yer. Et senin için korkunç bir besin. Et yemek için tek bir sebep yok. Bilim reddedilemez.” saçmalayıp durdu. Sonra yüz bulamayınca duruldu ve uzaktan bakmaya devam etti.

Cevap alamıyordu tabi…

Susması gerekirken konuşmaya devam etti.

“Hayatımı değiştirdi” dedi.

“Tüm etlerin kötü olduğundan emin değilim …” dedim. “Ama bir vegan olmak gerçekten harika olmalı. Ne zamandır vegansın?”

“Bu benim ikinci günüm” dedi.

?!!!!….????!!!! Sonrası yok…

Ahhhh aptal adam ahhhh…

Dunning-Kruger Etkisi

Sosyal psikologlar David Dunning  ve Justin Kruger tarafından insanların gerçekte olduğundan daha akıllı ve yetenekli olduklarına inandıkları bir tür bilişsel önyargı olan Dunning-Kruger etkisi mükemmel bir örnektir. Akıllı olmayan insanlar kendi zekasını ve yetkinliğini oldukça abartır.

Michigan Üniversitesinde bir psikoloji profesörü olan Dunning’in dediği gibi “Eğer beceriksizseniz, beceriksiz olduğunuzu bilemezsiniz ..  Doğru cevabı bulmak için ihtiyaç duyduğunuz beceriler, ihtiyacınız olan becerilerle aynıdır.”

Veganlık için ahkam kesen adam sen ne kadar büyüksün, ne kadar çok bildiğini düşünüyorsun öyle bakalım. Sen konuşurken Dunning-Kruger sendromu teşhisini koymuştum bile… Boş biri olduğunu anladığım için muhabbeti sürdürmedim bile…

Hepimiz aynı şeyi yapan insanları tanıyoruz. Bir şeyler düşünürler ve daha sonra farklı fikirleri veya bakış açılarını tamamen göz ardı ederek kendilerini doğru ilan ederler ve dışarıya karşı kendilerini kapatırlar. Onlar haklıdır – ve istedikleri tek şey haklı olduğunun söylenmesidir.  Yine de davranışları zekanın bir göstergesi değildir. Bir Dunning-Kruger sendromunun klasik işaretidir.

Bilgelik Kesinlikle Bulunmamaktadır

Zeki insanlar sürekli bir sorunu yeniden ele alırlar ve anlayışlarını ve mevcut sorunlarını revize ederler.  Çünkü bilgelik kesin olarak bulunmaz. Eğer çok şey bildiğini iddia ediyorsan sen bilge değil  Dunning-Kruger sendromuna yakalanmış bir zavallısın.

Yanlış olmaktan korkma. Tüm cevaplara sahip olmadığını itiraf etmekten korkma. Biliyorum “yerine” bilmiyorum ya da düşünüyorum “demekten korkmayın yahu.

Bilgeliğin sırrı bu cevaplarda saklı…