Eric Hoffer – Kesin İnançlılar kitabını okurken “Plütokrasi” kelimesi karşıma çıktı. Basit anlamda plütokrasi nedir bilsem de daha detaylı araştırma yapmaya karar verdim.
Araştırmalarım sonucunda aldığım notlar yazıya dönüşecek kadar çok oldu. Bu nedenle size plütokrasi hakkında güzel bir yazı hazırladım.
Hadi başlayalım…
Plütokrasi Anlamı
Plütokrasi, zenginler tarafından bir hükümet veya hükümdarlık biçimidir. Politikaların ve sistemlerin zengin ve güçlü olanlara diğerlerinden daha fazla fayda sağlamaya yönelik olduğu bir yönetim biçimidir. Plütokratik siyasi sistem gücünü para aracılığıyla kullanır.
Bizde çok güzel bir atasözü vardır, Nasrettin hocanın fıkrasında da konusu geçer, bilenleriniz vardır; parayı veren düdüğü çalar… Plütokrasi parayı verenin düdüğü çaldığı sistemdir.
Bu siyasi sisteme ülkenin siyasi, ekonomik ve sosyal kararlarını etkileyen zengin insanlar hakimdir. Zenginler sahip oldukları parayla milletvekillerini kendi iradelerine boyun eğmeye zorlarlar. Sonuç olarak genel kamuoyunu değil kendi çıkarlarını göz önünde bulundurarak politikalar oluştururlar.
Temel Çıkarımlar
# Plütokrasi; zenginlerin egemen olduğu bir yönetim biçimi veya siyasi sistemdir.
# Amaçları; zengin ve güçlü olanlara orantısız bir şekilde fayda sağlamaktır.
# Sistem, varlıklı bireyleri lider olarak seçer ya da ülkede alınacak kararlar üzerinde söz sahibi olmalarını- kontrol sahibi olmalarını sağlar.
Plütokrasinin Oligarşiden Farkı Nedir?
Oligarşi; eğitim, hizmet, sosyal statü, din veya zenginlik gibi çeşitli nedenlerle seçilmiş küçük bir grup insan tarafından yönetilen bir hükümettir. Bununla birlikte plütokrasinin anlamı; yalnızca zenginlerin hüküm sürmesi nedeniyle oligarşiden farklıdır.
Plütokrasi Nedir?
Yunanca plütokrasi iki kelimeden oluşur. – “Plutos” zenginlik anlamına gelir ve “Kratos” güç anlamına gelir. (Ploutos (Plutos) – Zenginlik tanrısıdır. … Kratos – Güç, dayanıklılık tanrısı) Bu nedenle sistem, zenginlerin kendi çıkarları için yönetimini temsil eder.
Plütokrasi, varlıklı insanlar tarafından yönetilen bir hükümet veya siyasi sistem biçimidir. Burada amaç daha çok zengin ve güçlünün menfaatidir. Sistem varlıklı bireyleri lider olarak seçer ya da ülkede alınacak kararlar üzerinde söz sahibi olmalarını- kontrol sahibi olmalarını sağlar.
Genellikle uygun bir hükümet biçimi değil, yönetimde hüküm süren eşitsizliğin bir göstergesidir. İnsanlar zenginlerin fakirler üzerindeki haksız avantajına ve zenginlerin etkisine dikkat çekmek için bu sistemden bahsederler.
Serveti birkaç cepte toplamak ülkeyi yönetmenin ideal bir yolu değildir. Böyle bir sistemde yolsuzluk ve otoriterlik hakimdir ve toplumdaki refah rezalet durumdadır. Ülkenin varlıklı kesimi, diğer kesimlerin kendi seviyelerine çıkmasını istemez. Bu nedenle rekabet çoğu zaman caydırılır. Bu, bir ülkenin ulaşabileceği gerçek büyüme potansiyelini engeller. Toplumda sınıf (zengin ve fakir) temelinde bölünme olur ve zamanla çatışmalar ortaya çıkar.
Sistemdeki iç mekanizmalar genellikle kendi kendini düzeltemeyecek kadar hilelidir. Ancak sistem, özellikle ilk aşamalarında daha hızlı büyüme sağlayabilir. İşin içine para girince işler daha hızlı yapılır. Mevcut parasal kaynaklar olduğu için geliştirme projeleri hızlandırılabilir. Düzgün kullanılırsa nüfusun geri kalanını besleyebilir veya en azından hayatta kalmaları için fırsatlar yaratabilir.
Plütokrasi ile yönetilen ülkeler – Plütokrasiye Sahip Ülkeler
Venedik plütokrasinin en ünlü örneklerinden biridir. Floransa, Cenova ve diğer ticari şehir devletleri de plütokratik yönetim altındaydı. İkinci Dünya Savaşı’ndan önce Hollanda Cumhuriyeti ve Japonya İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu ve antik Yunanistan’daki birkaç şehir de plütokratikti.
Günümüzde ise Amerika Birleşik Devletleri plütokrasiye en iyi örnektir. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en zengin %1’lik kesim en alttaki %90’dan yaklaşık 39 kat daha fazla kazanırken, kabaca 33 milyon Amerikalı saatte 10 dolardan az kazanıyor ve bu onları yoksulluğun eşiğine getiriyor. Zenginlerin seçimleri finanse ettiğine dair haberler ortalıkta dolaşıyor. Zenginlik eyleminin seçim sonuçlarını etkilemesi ülkenin geleceği üzerinde büyük bir etkiye sahip olacağı için bu endişe verici.
Plütokrasi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Plütokrasinin özellikleri nelerdir?
Zenginlerin yönetimi bu tip sistemlerin temel özelliğidir. Ancak bir hükümeti diğerlerinden ayıran bir diğer özellik de bir kesim zenginleştiğinde güç kaymasının olabilmesidir.
Plütokrasinin avantajları nelerdir?
Plütokrasi, toplumun geniş kesimleri için adaletsiz bir sistem olsa da tarih onun ilk aşamalarında birçok avantaj sunduğunu göstermiştir. İlk olarak plütokratik sistemler, emrinde parasal kaynaklara sahip oldukları için daha üretken ve verimlidir. Para bir tetikleyici olduğu için ekonomik büyüme gerçekleşebilir.
Bir plütokrasi nasıl çalışır?
Plütokratik hükümet varlıklı insanların isteğine göre çalışır. Ülkede oluşturulan politikaları ve alınan kararları tercihen kendi çıkarlarına uygun şekilde etkilerler. Sistem çoğunlukla baskı, yolsuzluk, kanunları ve politikaları onların ihtiyaçlarına göre esneterek çalıştırır.
Ekşi sözlükten birkaç alıntı:
Kitlelere demokrasi diye yutturduğu şey aslında plütokrasi yani zenginler/itibarlılar iktidarıdır.
Kapitalist düzene yama olan, zenginin söz sahibi olduğu ve yine bu düzenin piyonları olan emekçi kesimi daha da çok sömürmeye müsait hale getireceği yönetim biçimi. Örnek vermek gerekirse spor kulüpleri, kar odaklı proje haline gelmiş her türlü kuruluş…
Umarım faydalı bir yazı olmuştur. Sizlerin de Plütokrasi hakkında düşüncelerini ve eklemek istediklerinizi merak ediyorum. Yorum bölümünden yazıya katkıda bulunabilirsiniz.
