Okul, iş, yurt vb. yemekhanesini kullandığınız yerlerde yemek listesine dikkat ettiniz mi bilmiyorum; Pazartesi günleri sürekli gemici kuru fasulye çıkar. Sizler için Pazartesi günü gemici kuru fasulye yenmesinin asıl nedenini araştırdım.
İnsanları Pazartesi sendromundan kurtarmak ve hafta başında yeteri kadar gaz vermek için gemici kuru fasulye yediriliyormuşşşş…
Şaka şaka… 🙂
Eskiden savaş ya da ticaret gemileri haftalar, aylar süren seyirler yaparmış. Bu uzun seyirlere bir de sonsuz mavilik eklenince günler birbirine girermiş. Haliyle personelin, askerin hali darmaduman oluyormuş. Rutin işleri ve ortamı düşününce günlerin, haftaların, ayların birbirine girmesi son derece korkunç geliyor değil mi?
Gemideki askere ya da personele haftanın başının geldiğini bildirmek için Pazar günleri kuru fasulye çıkarmış. Özet olarak gemici kuru fasulye yenilen gün takvim göstergesidir. Bu denizcilik adeti zamanla değişime uğrayarak Pazar değil de Pazartesi olmuş.
Pazartesi günleri gemici kuru fasulye yenmesinin bir diğer nedeni de; Pazartesinin ilk mesai günü ve gemilerin haftalık erzaklarını aldığı gün olmasıdır. Pazar günü yemek hazırlamak için yeteri kadar erzak kalmadığından ertesi gün için kuru fasulye tercih edilirdi. Bakliyat ve doğal olarak stokta var. Pazar günü hazırlandığından ve diğer yemeklere göre daha kolay yapıldığından Pazartesi günleri kuru fasulye yenmesi adet olarak devam etmiş.
Eskiden buzdolabı olmaması nedeniyle uzun seyirlerde etin ve benzeri yiyeceklerin seyir süresince bozulmadan saklanması çok zordu. Bu nedenle gemici usulü kuru fasulyeyi normal fasulyeden ayıran fark; gemici fasulyenin daha küçük ve sulu olması ayrıca etsiz olarak hazırlanmasıdır.
Günümüzde gemilerde gemici usulü kuru fasulye her Pazartesi günü hazırlanmakta ve özel günlerde bu gelenek yaşatılmaktadır.
Kaynakça:
- KOÇU Reşad Ekrem, İstanbul Ansiklopedisi 5. Cilt, İstanbul, 1961
- BRADFORD Ernle, Barbaros Hayrettin, Sander Yay., İstanbul 1970
- BAYAR Mehdi, Barbaros Destanı, Çığır Yay, Ankara, 1943
